Αντισυνταγματική η έκτακτη εισφορά

Καταρρέει ως αντισυνταγματική η έκτακτη εισφορά που επέβαλε η κυβέρνηση της Ν.Δ. στα φυσικά πρόσωπα με το νόμο 3772/09, επικαλούμενη έκτακτες δημοσιονομικές ανάγκες της χώρας. Το Συμβούλιο της Επικρατείας, σε μείζονα σύνθεση, δέχθηκε -κατά πλειοψηφία- ότι το μέτρο είναι αντισυνταγματικό, γιατί επιβάλλει αναδρομική φορολόγηση σε προηγούμενο οικονομικό έτος, κάτι που απαγορεύεται ευθέως από το άρθρο 78 του Συντάγματος. Το Α' τμήμα του ΣτΕ, υιοθετώντας εισήγηση του Συμβούλου της Επικρατείας Ιω. Γράβαρη, ανέτρεψε απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών που είχε κρίνει συνταγματικό το ν. 3772/09. Λόγω της αντισυνταγματικότητας, η υπόθεση παραπέμφθηκε υποχρεωτικά στην Ολομέλεια του ΣτΕ ως μείζονος σπουδαιότητας, καθώς αποτελεί τη «δίκη - πιλότο» για τις περίπου 20.000 παρεμφερείς υποθέσεις που εκκρεμούν σε όλη τη χώρα.

Ολομέλεια

Σε περίπτωση που η Ολομέλεια υιοθετήσει την κρίση του Α' τμήματος σε δίκη που αναμένεται να προσδιοριστεί το ταχύτερο δυνατό (λόγω του «πιλοτικού» χαρακτήρα), τότε το Δημόσιο θα υποχρεωθεί να επιστρέψει το σύνολο των χρημάτων που εισέπραξε με την έκτακτη εισφορά. Μάλιστα η επιστροφή πρέπει να γίνει όχι μόνο σε όσους υπέβαλαν αγωγή ή υπέβαλαν δήλωση επιφύλαξης για τη νομιμότητα του μέτρου (κατά την πληρωμή), αλλά σε όλους εκείνους που πλήρωσαν, καθώς η νομολογία του ΣτΕ έχει ξεκαθαρίσει ότι η Διοίκηση είναι υποχρεωμένη με μία απλή όχληση να ανακαλέσει την παράνομη πράξη της, που κρίθηκε αμετάκλητα αντισυνταγματική. Από την έκτακτη εισφορά το κράτος υπολογίζεται ότι εισέπραξε περί τα 300 εκατ. ευρώ. Το Α' τμήμα δέχθηκε ότι το Σύνταγμα απαγορεύει απολύτως την αναδρομική φορολόγηση πέρα από το οικονομικό έτος το προηγούμενο από εκείνο της επιβολής φόρου και στην απαγόρευση αυτή δεν χωρούν εξαιρέσεις ούτε με επίκληση εξαιρετικών περιστάσεων.

Ρύθμιση

Το ανώτατο δικαστήριο καταλήγει στο συμπέρασμα αυτό, όχι μόνο από τη σαφή διατύπωση του άρθρου 78 του Συντάγματος, αλλά και από την ιστορική πορεία της συνταγματικής ρύθμισης, αξιολογώντας τα πρακτικά από τις συζητήσεις στη Βουλή για τη θέσπιση των επίμαχων συνταγματικών ρυθμίσεων. Ετσι, το κυρίαρχο πρόβλημα στην έκτακτη εισφορά του ν. 3758/09 είναι ότι -όπως επισημάνθηκε από την πρώτη στιγμή- ο σχετικός φόρος βασίστηκε όχι σε εισοδήματα του 2008, αλλά του 2007, με συνέπεια να υπάρχει συνταγματικά απαγορευμένη αναδρομική φορολόγηση. Ο ισχυρισμός του Δημοσίου ότι δεν μπορούσε να λάβει υπόψη του τα εισοδήματα του 2008 γιατί δεν είχαν ακόμα σταλεί τα εκκαθαριστικά και ήταν επείγουσα η ανάγκη είσπραξης εσόδων, δεν εμπόδισε το ΣτΕ να κρίνει αντισυνταγματικό το ν. 3758/09 λόγω της αναδρομικότητας.

Μειοψηφία του Α' τμήματος (4-3 ψήφοι) υπό τον αντιπρόεδρο του ΣτΕ Φ. Αρναούτογλου υποστήριξε ότι είναι συνταγματικά ανεκτή η επιβολή έκτακτης εισφοράς για τόσο σοβαρούς λόγους, όπως ήταν ο διαφαινόμενος πλήρης δημοσιονομικός εκτροχιασμός, υποστηρίζοντας ότι τα εισοδήματα του 2007 δεν αποτέλεσαν το αντικείμενο της φορολόγησης, αλλά το κριτήριο για το ποιοι έχουν τη σχετική φοροδοτική ικανότητα.

Το ΣτΕ απέκρουσε -κατά πλειοψηφία- τον ισχυρισμό του φορολογούμενου ότι η έκτακτη εισφορά παραβιάζει και την αρχή της ισότητας που επιβάλλει να συνεισφέρουν όλοι στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους.

Πηγή: Ημερησία