Οι νέες παγίδες της αυτοπεραίωσης

ΞΑΝΑ το χέρι στην τσέπη θα κληθούν να βάλουν χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες και ιδιοκτήτες μικρομεσαίων επιχειρήσεων προκειμένου να αποφύγουν την απειλή του φορολογικού ελέγχου.

Μετά την περαίωση εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων η οποία αφορούσε την περίοδο 2000-2009, έρχεται ο νέου τύπου «αυτοέλεγχος» για τη χρήση του 2010. Η διαδικασία έχει αλλάξει ριζικά ενώ όσοι αποφασίσουν να συμμετάσχουν σε αυτή, θα πληρώσουν πολλά. Αυτό γιατί:


* Η νέα διαδικασία υποχρεώνει τον φορολογούμενο να δηλώσει έναν θεωρητικό τζίρο, ο οποίος σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να είναι μεγαλύτερος από τον πραγματικό, δηλαδή αυτόν που έχει αποτυπωθεί στα βιβλία της επιχείρησης ή του επαγγελματία. Είναι αυτονόητο ότι με το «φούσκωμα» των εσόδων διογκώνονται και τα κέρδη βάσει των οποίων φορολογείται.

* Εκτός από τον υψηλότερο φόρο εισοδήματος, ο επαγγελματίας θα κληθεί να αντιμετωπίσει διαφορές που έχουν να κάνουν με τον ΦΠΑ. Ουσιαστικά, για τον πρόσθετο τζίρο που προκύπτει κατά τη διαδικασία του αυτοελέγχου, ο επαγγελματίας πρέπει να καταβάλει και τη διαφορά του ΦΠΑ.
Οσοι, ύστερα από τους κατάλληλους υπολογισμούς, αποφασίσουν να μπουν στη διαδικασία του αυτοελέγχου, θα αντιμετωπίσουν:

* Εναν νέο πίνακα στο έντυπο Ε3, ο οποίος αποτυπώνει όλες τις αλλαγές που έγιναν στη διαδικασία της «αυτοπεραίωσης» με τον περσινό φορολογικό νόμο. Ο πίνακας αυτός αλλά και οι βασικές οδηγίες συμπλήρωσής του αποτυπώνονται στο σχετικό διάγραμμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το νέο Ε3 δεν είχε ανακοινωθεί επισήμως από το υπουργείο Οικονομικών μέχρι και την προηγούμενη εβδομάδα.

* Ενα νέο έντυπο στο οποίο θα καταγράφεται η διαφορά που (ενδεχομένως) θα προκύπτει από τον ΦΠΑ. Το νέο αυτό έντυπο επίσης δεν είχε παρουσιαστεί μέχρι και την προηγούμενη εβδομάδα. Θα λέγεται «ειδικό σημείωμα αυτοελέγχου ΦΠΑ» και σε αυτό θα δηλώνονται οι τυχόν διαφορές που θα προκύπτουν. Οι τελευταίες θα κατανέμονται ανάλογα με τον συντελεστή, γεγονός που δημιουργεί ακόμη περισσότερες δυσκολίες κατά τη συμπλήρωση. Ο λόγος είναι ότι το 2010 εφαρμόστηκαν τρεις βασικοί συντελεστές ΦΠΑ (19%, 21% και 23%) και αντίστοιχοι μειωμένοι (9%, 10% και 11%).
Οι καθυστερήσεις στην έκδοση των εντύπων και των οδηγιών αναμένεται ότι θα οδηγήσουν τελικά στην παράταση στις προθεσμίες υποβολής των φορολογικών δηλώσεων. Θεωρητικά, οι προθεσμίες για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους μικρομεσαίους θα εξέπνεαν από μεθαύριο Τρίτη.
Η νέα διαδικασία αυτοελέγχου έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

* Για να συμμετάσχει κάποιος, πρέπει να συμπληρώσει τα νέα έντυπα μέσα στις προθεσμίες της φορολογικής δήλωσης. Ενταξη στη διαδικασία με συμπληρωματική ή τροποποιητική δήλωση δεν αναγνωρίζεται.

* Δικαίωμα συμμετοχής έχουν όλοι οι ελεύθεροι ε παγγελματίες και οι εταιρείες παροχής υπηρεσιών με έσοδα έως 150.000 ευρώ αλλά και οι εταιρείες εμπορίας με τζίρο έως 300.000 ευρώ. Η νομική μορφή δεν παίζει ρόλο.

* Ο επαγγελματίας που θα θελήσει να υπαχθεί στη ρύθμιση, πρέπει να κάνει μια σειρά από πράξεις για να καταλήξει στον υπολογισμό των φορολογητέων κερδών. Αναλυτικά:

1 Οι δαπάνες και οι αποσβέσεις του επαγγελματία πολλαπλασιάζονται με τον λεγόμενο «συντελεστή αναγωγής». Για τον υπολογισμό του συντελεστή αναγωγής γίνεται η εξής διαίρεση: αριθμητής είναι το 100 και παρονομαστής η διαφορά του Μοναδικού Συντελεστή Καθαρού Κέρδους από το 100. Για όσα επαγγέλματα δεν προβλέπεται συγκεκριμένος συντελεστής καθαρού κέρδους, χρησιμοποιείται ο μέσος όρος που είναι 47,75%.

2 Από τον πολλαπλασιασμό των δαπανών και των αποσβέσεων με τον συντελεστή αναγωγής προκύπτει ο τζίρος του αυτοελέγχου. Αν αυτός ο τζίρος είναι μεγαλύτερος από τα πραγματικά έσοδα του επαγγελματία, τότε ο τελευταίος «μπλέκει» με πρόσθετους φόρους. Αν είναι μικρότερος, τότε για τη φορολόγησή του χρησιμοποιείται ο πραγματικός τζίρος.

3 Ο θεωρητικός τζίρος πολλαπλασιάζεται με τον μοναδικό συντελεστή κέρδους του επαγγελματία προκειμένου να προκύψουν τα φορολογητέα κέρδη. Επ' αυτών θα φορολογηθεί.

Από το «δεν πληρώνω» στο «δεν περαιώνω»

Αντιμέτωπο με το κίνημα «δεν περαιώνω, δεν περαιώνω» κινδυνεύει να βρεθεί το υπουργείο Οικονομικών, καθώς οι περισσότεροι λογιστές συμβουλεύουν τους πελάτες να μην μπουν στη διαδικασία αυτοελέγχου. 

Ο λόγος που επικαλούνται είναι ο εξής: σε χρονιά ύφεσης, οι περισσότερες εταιρείες εμφάνισαν ζημιές. Για να μπουν στον αυτοέλεγχο, πρέπει όχι μόνο να εμφανιστούν κερδοφόρες αλλά και να δηλώσουν τα κέρδη που απαιτεί η εφορία. Χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο παράδειγμα:

Ελεύθερος επαγγελματίας εμφανίζει στα βιβλία του ακαθάριστα έσοδα 50.000 ευρώ. Ο μοναδικός συντελεστής κέρδους του είναι 50%. Στα βιβλία, αναγράφηκαν για τη χρήση του 2010 δαπάνες και αποσβέσεις 40.000 ευρώ. Αρα τα λογιστικά κέρδη διαμορφώνονται στις 10.000 ευρώ. Το ποσό αυτό είναι μικρότερο από το αφορολόγητο (12.000 ευρώ) και, ως εκ τούτου, ο επαγγελματίας δεν οφείλει φόρο. Αντίθετα, δικαιούται επιστροφής, καθώς επί των εσόδων του (50.000 ευρώ) έχει ήδη επιβληθεί παρακράτηση με συντελεστή 20% (δηλαδή 10.000 ευρώ).

Για να μπει στον αυτοέλεγχο, πρέπει να υπολογίσει τον συντελεστή αναγωγής ο οποίος προκύπτει από τη διαίρεση του αριθμού 100 με τη διαφορά του ΜΣΚΚ από το 100. Στην προκειμένη περίπτωση, προκύπτει συντελεστής αναγωγής δύο (2). Ο συντελεστής αυτός πολλαπλασιάζεται με τις δαπάνες προκειμένου να προκύψει ο θεωρητικός τζίρος: 40.000 ευρώ επί δύο ίσον 80.000 ευρώ. Τέλος, ο θεωρητικός τζίρος πολλαπλασιάζεται με τον ΜΣΚΚ (50%). Δηλαδή, τα κέρδη του αυτοελέγχου υπολογίζονται τελικώς στις 40.000 ευρώ. Από αυτή τη διαδικασία, έχουν προκύψει οι εξής διαφορές:

* Ο θεωρητικός τζίρος είναι κατά 30.000 ευρώ μεγαλύτερος από τον πραγματικό (80.000 ευρώ αντί για 50.000 ευρώ).

* Τα θεωρητικά κέρδη είναι επίσης κατά 30.000 ευρώ από τα πραγματικά (40.000 ευρώ αντί για 10.000 ευρώ).

Ο επαγγελματίας που θα αποδεχθεί αυτά τα στοιχεία θα πληρώσει:

1 Τη διαφορά του ΦΠΑ (30.000 ευρώ επί 23%) ύψους 6.900 ευρώ.
2 Φόρο εισοδήματος 8.000 ευρώ. Ηδη έχουν παρακρατηθεί 10.000 ευρώ, άρα η επιστροφή φόρου εισοδήματος θα ψαλιδιστεί από τις 10.000 ευρώ στις 2.000 ευρώ.

Επομένως, η συνολική «ζημιά» για να συμμετάσχει κάποιος στον αυτοέλεγχο φτάνει στις 14.900 ευρώ. Με αυτό το ποσό ο επαγγελματίας εξασφαλίζει ότι η δήλωσή του θα θεωρείται «ειλικρινής», αν και το υπουργείο Οικονομικών διατηρεί το δικαίωμα ελέγχου σε περίπτωση που προκύψουν συμπληρωματικά στοιχεία.

Πηγή: enet.gr