Εγκλωβισμένη στην ύφεση παραμένει η ελληνική οικονομία, με τη συρρίκνωση του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος να ξεπερνά κάθε πρόβλεψη και να προσγειώνεται στο 4,5% το 2010, χαμηλότερα ακόμη και αυτήν την πρόβλεψη του προϋπολογισμού, που οριοθετείτο στο 4,2%.
Κυριολεκτική βουτιά στην υφεσιακή δίνη πραγματοποίησε σε ετήσια βάση το ΑΕΠ του τέταρτου τριμήνου, υποχωρώντας κατά 6,6% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι από την αρχή του έτους προκαλείται σημαντική και διαρκής επιτάχυνση της ύφεσης, η οποία το πρώτο τρίμηνο οριοθετήθηκε γύρω από το -0,7%, το δεύτερο στο -5,1% και στο τρίτο στο -5,7% σε σταθερές τιμές. Πρόκειται για συνέχιση μίας ύφεσης στην οποία πρωτομπήκε η χώρα μας ταυτόχρονα με την εκδήλωση της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, η οποία κορυφώθηκε από το τρίτο τρίμηνο του 2009.
ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ
Σε απόλυτα νούμερα η συρρίκνωση του ΑΕΠ μεταφράζεται σε 2,4 δισ. ευρώ λιγότερα σε σχέση με αυτά που προέβλεπε το οικονομικό επιτελείο. Αξίζει να σημειωθεί ότι μεγάλο μέρος της αγοράς ήταν πιο αισιόδοξο στις προβλέψεις του με αποκορύφωμα την παραδοσιακή έρευνα του Reuters στην οποία οι προβλέψεις τραπεζικών οικονομολόγων συνέκλιναν σε ύφεση που δεν θα ξεπερνούσε το 4,8% το τέταρτο τρίμηνο τους έτους, με αποτέλεσμα η συνολική ετήσια μείωση του ΑΕΠ να ήταν πολύ κοντά στο 4,2%.
Η ΖΗΤΗΣΗ
Η αρνητική αυτή εξέλιξη οφείλεται κατά κύριο λόγο στην καθίζηση τόσο της ζήτησης όσο και της οικοδομικής δραστηριότητας, ενώ τονωτικά, αλλά όχι πλήρως αντισταθμιστικά, επέδρασε το εμπορικό ισοζύγιο, χάρις στην αύξηση των εξαγωγών. Κατόπιν αυτών το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης διαμορφώνεται στα επίπεδα του 9,54% του ΑΕΠ, έναντι πρόβλεψης 9,4%. Από την άλλη πλευρά, τίθεται εν αμφιβόλω και ο στόχος για ύφεση της τάξης του 3% το τρέχον έτος, με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος να κάνει λόγο ακόμη και για υψηλότερη συρρίκνωση του ΑΕΠ εξαιτίας του περιορισμού της κατανάλωσης και των επενδύσεων.
Κατά τον κ. Προβόπουλο η υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας κατά το προηγούμενο έτος οφείλεται, πέραν των άλλων και στην ανεπαρκή εγχώρια ζήτηση, στις δυσκολίες χρηματοδότησης που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις αλλά και στις απεργιακές κινητοποιήσεις. Αν το 2009 ο περιορισμός της επιχειρηματικής δραστηριότητας είχε εντοπισθεί στις κατασκευές και στη βιομηχανία, το 2010 επεκτάθηκε στους κλάδους του εμπορίου όσο και των άλλων υπηρεσιών, οι οποίοι δημιουργούν σημαντικό ποσοστό προστιθέμενης αξίας της ελληνικής οικονομίας.
Ο μόνος τομέας του οποίου το προϊόν αυξήθηκε το 2010, σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας, ήταν ο πρωτογενής, στον οποίο σημείωσε αύξηση και η απασχόληση.
ΜΕΙΩΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
Οι επενδύσεις μειώθηκαν κυρίως λόγω της σημαντικής υποχώρησης των δαπανών για μηχανήματα και εξοπλισμό μεταφορών και δευτερευόντως λόγω της μείωσης των επενδύσεων σε κατοικίες. Οι επιχειρήσεις αποδίδουν τη μείωση των επενδύσεων το 2010 στην αρνητική επίδραση της οικονομικής πολιτικής, στην άνοδο της φορολογίας των κερδών, στην έλλειψη κεφαλαίων και στην αύξηση του κόστους των κεφαλαίων.
Η μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης αποδίδεται στη σημαντική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών σε συνδυασμό με την ανησυχία τους για τις μελλοντικές εξελίξεις και τον περιορισμό του δανεισμού από τις τράπεζες. Τα εθνικολογιστικά στοιχεία δείχνουν ότι το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου του 2010 το εισόδημα από εξαρτημένη εργασία μειώθηκε σε ονομαστικούς όρους κατά 6,1%.
Δεδομένης της ανόδου του αποπληθωριστή ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 4,8%, η απώλεια εισοδήματος σε πραγματικούς όρους φθάνει το 10,4%. Ο περιορισμός του εισοδήματος αντανακλά τόσο την απώλεια θέσεων εργασίας όσο και τη μείωση των αμοιβών.
ΟΙ ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΙ...
Ελαφρά πιο αισιόδοξοι εμφανίζονται, πάντως, στο υπουργείο Οικονομικών παράγοντες του οποίου εκτιμούν ότι από τα μισά περίπου του τρέχοντος έτους θα παρατηρηθεί σταθεροποίηση και η οικονομία θα επανέλθει σε αναπτυξιακούς ρυθμούς από το 2012.
Ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου αναγνώρισε ότι η ύφεση σε ετήσια βάση ήταν μεγαλύτερη από το αναμενόμενο, σημειώνοντας ωστόσο ότι κάθε τρίμηνο το βάθος της ύφεσης περιορίζεται (-1,9% το πρώτο τρίμηνο, -1,8% το δεύτερο, -1,7% το τρίτο και -1,4% το τέταρτο), κάτι το οποίο επιβεβαιώνει και η αύξηση των εξαγωγών κατά 8% το τελευταίο έτος.
ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ
Με βάση εξάλλου διαθέσιμα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η αναθεώρηση των στοιχείων της περιόδου 1ο τρίμηνο 2006 - 3ο τρίμηνο 2010, οφείλεται:
- Στην προσαρμογή των τριμηνιαίων εκτιμήσεων του ΑΕΠ στις αντίστοιχες ετήσιες εκτιμήσεις για την περίοδο 2006-2009, οι οποίες συμπεριλήφθηκαν στην κοινοποίηση της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος (ΔΥΕ) του Νοεμβρίου 2010.
- Στην εισαγωγή των τριμηνιαίων στοιχείων των λογαριασμών της γενικής κυβέρνησης για το έτος 2009, που είναι συνεπή και συγκρίσιμα με τα αντίστοιχα τριμηνιαία στοιχεία του έτους 2010. Τα αποτελέσματα αυτά έχουν υπολογιστεί κυρίως με δεδομένα από άμεσες πηγές. Σημειώνεται ότι τα τριμηνιαία στοιχεία των ετών 2009-2010 δεν είναι συγκρίσιμα με τα τριμηνιαία στοιχεία των ετών 2000-2008, τα οποία δεν έχουν ακόμη υπολογιστεί με δεδομένα από άμεσες πηγές.
ΤΟ ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 2011-2013
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, το εξωτερικό οικονομικό περιβάλλον εμφανίζεται ευνοϊκότερο μόνον μετά το 2011 σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν. Αν και οι αβεβαιότητες εξακολουθούν να είναι μεγάλες, για τις περισσότερες αναπτυγμένες οικονομίες οι προοπτικές ανάπτυξης είναι καλύτερες, ενώ η προβλεπόμενη αύξηση της τιμής του πετρελαίου και των άλλων πρώτων υλών είναι μικρή.
Οι εξελίξεις αυτές εκτιμάται ότι θα επηρεάσουν θετικά και την ελληνική οικονομία, με τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών να προβλέπεται ότι θα αυξηθούν κατά 5,1% το 2011, κατά 6% το 2012 και 7,4% το 2013, γεγονός που υποδηλώνει τη σημαντική συμβολή του εξωτερικού τομέα στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.
Το 2011, ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας προβλέπεται να παραμείνει αρνητικός (-3%), λόγω της συνέχισης της δημοσιονομικής προσαρμογής και του εμπροσθοβαρούς χαρακτήρα του προγράμματος προσαρμογής, που έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του ΑΕΠ τη διετία 2010-2011, προτού επανέλθει η οικονομία ξανά σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Ταυτόχρονα, οι διαρθρωτικές αλλαγές που ξεκίνησαν το 2010 αλλά και όσες προγραμματίζονται αναμένεται να συμβάλουν στη σταδιακή επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας.
Το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να ανέλθει το 2011 στο 14,6% του εργατικού δυναμικού, το 2012 στο 14,8% και το 2013 στο 14,3%. Αντίστοιχα, η διαρκής μείωση της απασχόλησης κατά την περίοδο 2009-2012, αναμένεται να αναστραφεί στα τέλη του 2012, οδηγώντας σε οριακή αύξηση της απασχόλησης το 2012 κατά 0,1% και το 2013 κατά 0,9%.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί σημαντικά καθ’ όλη τη διάρκεια του 2011-2013, επηρεαζόμενος από την εισοδηματική πολιτική που έχει συμφωνηθεί στον ιδιωτικό τομέα και τις διαρθρωτικές αλλαγές που αναμένεται να βελτιώσουν τη λειτουργία των αγορών
Πηγή: www.kerdos.gr
Κυριολεκτική βουτιά στην υφεσιακή δίνη πραγματοποίησε σε ετήσια βάση το ΑΕΠ του τέταρτου τριμήνου, υποχωρώντας κατά 6,6% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι από την αρχή του έτους προκαλείται σημαντική και διαρκής επιτάχυνση της ύφεσης, η οποία το πρώτο τρίμηνο οριοθετήθηκε γύρω από το -0,7%, το δεύτερο στο -5,1% και στο τρίτο στο -5,7% σε σταθερές τιμές. Πρόκειται για συνέχιση μίας ύφεσης στην οποία πρωτομπήκε η χώρα μας ταυτόχρονα με την εκδήλωση της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, η οποία κορυφώθηκε από το τρίτο τρίμηνο του 2009.
ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ
Σε απόλυτα νούμερα η συρρίκνωση του ΑΕΠ μεταφράζεται σε 2,4 δισ. ευρώ λιγότερα σε σχέση με αυτά που προέβλεπε το οικονομικό επιτελείο. Αξίζει να σημειωθεί ότι μεγάλο μέρος της αγοράς ήταν πιο αισιόδοξο στις προβλέψεις του με αποκορύφωμα την παραδοσιακή έρευνα του Reuters στην οποία οι προβλέψεις τραπεζικών οικονομολόγων συνέκλιναν σε ύφεση που δεν θα ξεπερνούσε το 4,8% το τέταρτο τρίμηνο τους έτους, με αποτέλεσμα η συνολική ετήσια μείωση του ΑΕΠ να ήταν πολύ κοντά στο 4,2%.
Η ΖΗΤΗΣΗ
Η αρνητική αυτή εξέλιξη οφείλεται κατά κύριο λόγο στην καθίζηση τόσο της ζήτησης όσο και της οικοδομικής δραστηριότητας, ενώ τονωτικά, αλλά όχι πλήρως αντισταθμιστικά, επέδρασε το εμπορικό ισοζύγιο, χάρις στην αύξηση των εξαγωγών. Κατόπιν αυτών το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης διαμορφώνεται στα επίπεδα του 9,54% του ΑΕΠ, έναντι πρόβλεψης 9,4%. Από την άλλη πλευρά, τίθεται εν αμφιβόλω και ο στόχος για ύφεση της τάξης του 3% το τρέχον έτος, με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος να κάνει λόγο ακόμη και για υψηλότερη συρρίκνωση του ΑΕΠ εξαιτίας του περιορισμού της κατανάλωσης και των επενδύσεων.
Κατά τον κ. Προβόπουλο η υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας κατά το προηγούμενο έτος οφείλεται, πέραν των άλλων και στην ανεπαρκή εγχώρια ζήτηση, στις δυσκολίες χρηματοδότησης που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις αλλά και στις απεργιακές κινητοποιήσεις. Αν το 2009 ο περιορισμός της επιχειρηματικής δραστηριότητας είχε εντοπισθεί στις κατασκευές και στη βιομηχανία, το 2010 επεκτάθηκε στους κλάδους του εμπορίου όσο και των άλλων υπηρεσιών, οι οποίοι δημιουργούν σημαντικό ποσοστό προστιθέμενης αξίας της ελληνικής οικονομίας.
Ο μόνος τομέας του οποίου το προϊόν αυξήθηκε το 2010, σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας, ήταν ο πρωτογενής, στον οποίο σημείωσε αύξηση και η απασχόληση.
ΜΕΙΩΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
Οι επενδύσεις μειώθηκαν κυρίως λόγω της σημαντικής υποχώρησης των δαπανών για μηχανήματα και εξοπλισμό μεταφορών και δευτερευόντως λόγω της μείωσης των επενδύσεων σε κατοικίες. Οι επιχειρήσεις αποδίδουν τη μείωση των επενδύσεων το 2010 στην αρνητική επίδραση της οικονομικής πολιτικής, στην άνοδο της φορολογίας των κερδών, στην έλλειψη κεφαλαίων και στην αύξηση του κόστους των κεφαλαίων.
Η μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης αποδίδεται στη σημαντική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών σε συνδυασμό με την ανησυχία τους για τις μελλοντικές εξελίξεις και τον περιορισμό του δανεισμού από τις τράπεζες. Τα εθνικολογιστικά στοιχεία δείχνουν ότι το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου του 2010 το εισόδημα από εξαρτημένη εργασία μειώθηκε σε ονομαστικούς όρους κατά 6,1%.
Δεδομένης της ανόδου του αποπληθωριστή ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 4,8%, η απώλεια εισοδήματος σε πραγματικούς όρους φθάνει το 10,4%. Ο περιορισμός του εισοδήματος αντανακλά τόσο την απώλεια θέσεων εργασίας όσο και τη μείωση των αμοιβών.
ΟΙ ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΙ...
Ελαφρά πιο αισιόδοξοι εμφανίζονται, πάντως, στο υπουργείο Οικονομικών παράγοντες του οποίου εκτιμούν ότι από τα μισά περίπου του τρέχοντος έτους θα παρατηρηθεί σταθεροποίηση και η οικονομία θα επανέλθει σε αναπτυξιακούς ρυθμούς από το 2012.
Ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου αναγνώρισε ότι η ύφεση σε ετήσια βάση ήταν μεγαλύτερη από το αναμενόμενο, σημειώνοντας ωστόσο ότι κάθε τρίμηνο το βάθος της ύφεσης περιορίζεται (-1,9% το πρώτο τρίμηνο, -1,8% το δεύτερο, -1,7% το τρίτο και -1,4% το τέταρτο), κάτι το οποίο επιβεβαιώνει και η αύξηση των εξαγωγών κατά 8% το τελευταίο έτος.
ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ
Με βάση εξάλλου διαθέσιμα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η αναθεώρηση των στοιχείων της περιόδου 1ο τρίμηνο 2006 - 3ο τρίμηνο 2010, οφείλεται:
- Στην προσαρμογή των τριμηνιαίων εκτιμήσεων του ΑΕΠ στις αντίστοιχες ετήσιες εκτιμήσεις για την περίοδο 2006-2009, οι οποίες συμπεριλήφθηκαν στην κοινοποίηση της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος (ΔΥΕ) του Νοεμβρίου 2010.
- Στην εισαγωγή των τριμηνιαίων στοιχείων των λογαριασμών της γενικής κυβέρνησης για το έτος 2009, που είναι συνεπή και συγκρίσιμα με τα αντίστοιχα τριμηνιαία στοιχεία του έτους 2010. Τα αποτελέσματα αυτά έχουν υπολογιστεί κυρίως με δεδομένα από άμεσες πηγές. Σημειώνεται ότι τα τριμηνιαία στοιχεία των ετών 2009-2010 δεν είναι συγκρίσιμα με τα τριμηνιαία στοιχεία των ετών 2000-2008, τα οποία δεν έχουν ακόμη υπολογιστεί με δεδομένα από άμεσες πηγές.
ΤΟ ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 2011-2013
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, το εξωτερικό οικονομικό περιβάλλον εμφανίζεται ευνοϊκότερο μόνον μετά το 2011 σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν. Αν και οι αβεβαιότητες εξακολουθούν να είναι μεγάλες, για τις περισσότερες αναπτυγμένες οικονομίες οι προοπτικές ανάπτυξης είναι καλύτερες, ενώ η προβλεπόμενη αύξηση της τιμής του πετρελαίου και των άλλων πρώτων υλών είναι μικρή.
Οι εξελίξεις αυτές εκτιμάται ότι θα επηρεάσουν θετικά και την ελληνική οικονομία, με τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών να προβλέπεται ότι θα αυξηθούν κατά 5,1% το 2011, κατά 6% το 2012 και 7,4% το 2013, γεγονός που υποδηλώνει τη σημαντική συμβολή του εξωτερικού τομέα στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.
Το 2011, ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας προβλέπεται να παραμείνει αρνητικός (-3%), λόγω της συνέχισης της δημοσιονομικής προσαρμογής και του εμπροσθοβαρούς χαρακτήρα του προγράμματος προσαρμογής, που έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του ΑΕΠ τη διετία 2010-2011, προτού επανέλθει η οικονομία ξανά σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Ταυτόχρονα, οι διαρθρωτικές αλλαγές που ξεκίνησαν το 2010 αλλά και όσες προγραμματίζονται αναμένεται να συμβάλουν στη σταδιακή επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας.
Το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να ανέλθει το 2011 στο 14,6% του εργατικού δυναμικού, το 2012 στο 14,8% και το 2013 στο 14,3%. Αντίστοιχα, η διαρκής μείωση της απασχόλησης κατά την περίοδο 2009-2012, αναμένεται να αναστραφεί στα τέλη του 2012, οδηγώντας σε οριακή αύξηση της απασχόλησης το 2012 κατά 0,1% και το 2013 κατά 0,9%.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί σημαντικά καθ’ όλη τη διάρκεια του 2011-2013, επηρεαζόμενος από την εισοδηματική πολιτική που έχει συμφωνηθεί στον ιδιωτικό τομέα και τις διαρθρωτικές αλλαγές που αναμένεται να βελτιώσουν τη λειτουργία των αγορών
Πηγή: www.kerdos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου